martes, 14 de mayo de 2013

AZERI AUSARTA

Baziren behin bi anai-arreba. Bost urte zituzten eta bikiak  ziren. Mutikoak Unai izena zuen eta neskatoak, Maitane. Udako oporretan zeuden eta beraien gurasoek lanera joan behar zutenez, amonaren etxera joaten ziren eguna pasatzera. Amona oso emakume ederra, ausarta eta langilea zen. Umeei izugarri gustatzen zitzaien han ibiltzea.
Egun batean, eguerdi garaian, amona basoan zegoen bitartean, umeak jolasean zebiltzan. Aspertu zirenean, amonak bazkaltzera joateko esan zien umeei. Basoan, zelai batean estalki handi bat zabaldu eta haren gainean amonak prestatutako jaki gozoak jan zituzten: urdaiazpikoa, makarroiak, xerra, pastelak…

    -Amona, oso goxoa zegoen urdaiazpikoa! - esan zuen Unaik.
    -Niretzako goxoagoak zeuden pastelak! –  Maitanek ahoa beterik zuela.
    -Bai? Pozten naiz ba! – erantzun zuen amonak oso pozik.
    -Amona kontatuko al diguzu zure istorioetako bat –galdetu zuen Maitanek
    - Ea ba … zuentzat egokia den istorio bat kontatuko dizuet:

“ Orain dela urte asko, animalia talde handi bat bizi zen basoan, eta arratsalde  batean, animalia guztiak txundituta utzi zituen gauza harrigarri bat gertatu zen. Dakizuenez, azeriak oso azkarrak dira; bai buruz eta korrika. Herritarrek  ospe txarra jarri zieten, azeri guztiak gaiztoak eta maltzurrak omen zirelako. Baina azeria oso azkarra zen eta erakusten ez zuen bihotz on bat ere bazuen. 

 

     Animaliek ondo pentsatu gabe sekulakoak esaten zituzten. Gurasoek beren kumeei ez zieten uzten harekin jolasten  beraiek bezalakoa ez zelako; azeria gaiztoa, zitala eta maltzurra zela esaten zuten.
Behin azeria ahuntzarekin elkartu eta zera esan zion:
-             -Ahuntza, nahi al duzu nirekin jolastu?
-             -Ez.
-             -Zergatik? – esan zuen zeharo kezkatuta.
-             -Amak ez dit uzten zu bezalako animalia maltzurrekin ibiltzen.
-         - Erakutsiko dizuet zuri eta herritar guztiei ni ez naizela maltzurra, zuek esaten duzuen bezala – esan zuen azeriak tinko.
-             -Beno utz iezadazu joaten, presa dut-eta.
                         
      


Azeria oso triste geratu zen hori entzutean. Inork ez zuen berarekin jolastu nahi, baina berak herriari erakutsi behar zion azeri zintzo eta leiala zela. 

Arratsalde batean, ehiztari multzo bat zebilen basoan zehar. Azeria bere ezkutalekuan zegoen, ehiztariei begirik kendu gabe. Bat –batean azeriak ahuntza pasatzen ikusi zuen. Ahuntza ez zen konturatu baina azeria oso urduri jartzen ari zen ehiztari haien barreak entzuten zituenean. Orduan, azeria adi–adi jarri zen ahuntzari ezer ez gertatzeko.

Halako batean azeriak entzun zuen:
-        - Ahuntz hori harrapatuz gero nahiko jan edukiko dugu! – esan zuen ehiztarietako batek barrezka.
-                    - Zeren zain zaude ba? Atera eskopeta eta tiro egin!

Azeriak hori entzutean, zerbait egin nahi zuen ahuntzaren bizia salbatzeko baina une horretan ezin zuen. Ehiztarietako batek eskopeta atera eta ahuntzari begira jarri zuenean, gehiago pentsatu gabe, azeria korrika irten eta ahuntza lurrera bota zuen. Zorionez eskopetaren balak ez zion inori eman. Ahuntza, hori ikustean,  zeharo hunkitu zen eta herritar guztiei kontatu zien gertatukoa. Denak harrituta geratu ziren eta handik aurrera herritarrek azeria asko maite izan zuten.”

-           -Ba al dakizue zer adierazi nahi duen istorio honek? – galdetu zuen amonak.
-                           - Ba … - esan zuten bikiek.



          - Ez ahaztu hau: “Norbait epaitu aurretik, ongi pentsatu.


                                                                            Mireia B.,Leire Ar.




Txingurria eta elefantea

Oihan batean baziren elefante sendo eta handi bat eta txingurri txiki eta bizkor bat. Txingurria zuhaitz batean bizi zen eta elefantea kobazulo batean. Biak oso gaizki ematen ziren, txingurriak janaria lapurtzen ziolako. Egun batean elefantea janari bila atera zen eta txingurria ikusi zuen: i
-                          

                                                     
           - Janaria lapurtu didazulako, jan egingo zaitut! 

Txingurriak korrika etxera  alde egin zuen.
Baina elefanteak jarraitu zuen:
-      - Aste beteko epea emango dizut irtenbide bat aurkitzeko eta gero… Badakizu!!!  Kar, kar, kar!

Hurrengo eguna iritsi zen eta txingurriak plan bat egin zuen: elefantea zulo batean erortzea nahi zuen.
Etxetik atera zen eta berak egindako zuloa hautsita zegoela ikustean bere buruari hau esan zion:
-         Oraingo honetan berak irabazi dit, baina ikusiko du…
Hori ikustean zuhaitzera itzuli zen, beste plan bat prestatzera. 

     Lau egun igaro ondoren konturatu zen ordura arte egin zituen planek ez zutela ezertarako balio. Orduan gauza hobe batean pentsatzen hasi  behar zuela erabaki zuen.
 


Azkeneko eguna iritsi zen, hau da, zazpigarrena. Plana pentsatzen hasi zen eta zuhaitzera begiratu eta hondarra ikusi zuen. Hondarra hartu eta basora abiatu zen, zulo handi baten bila. Bi ordu igaro ondoren  bat aurkitu zuen eta hondarrarekin zati bat estali zuen. Gero berriro zuhaitzera itzuli zen janari bila: bi platano, bost mandarina, lau meloi eta kilogramo bat kakahuete,  poltsa handi eta zabal batean sartu zituen. Bide guztian janaria uzten joan zen elefanteak jateko. Azkeneko kakahueteak zuloa estaltzeko bota zuen hondarraren gainean utzi zituen ; horrela, elefantea hara joan eta erori egingo zen.
  Elefantea basoan barrena zihoan lurreko janaria jaten, amildegira ailegatu arte. Han txingurria aurkitu zuen eta esan zion:
-         Iritsi da eguna, jan egingo zaitut!
-         Hori ikusiko dugu!
  Elefanteak azkeneko kakahueteak hondar gainean aurkitu zituen eta jaten hasi zenean, zulotik behera erori zen.

      Txingurria poz-pozik bizi izan zen handik aurrera.

Nahiz eta handia izan, txikiak irabaz dezake.

Joseba Iz., Adrian J., Iñaki B.



TXORIA ETA ARMIARMA

Neguko egun hotz batean, txori bat basoan  zebilen kantari. Txori txiki bat zen abestea eta dantzatzea asko gustatzen zitzaiona.

 
Baso hartan armiarma zital eta itsusi bat ere bizi zen.


 Basoko animalia guztiei bihurrikeriak egiten zizkien eta horregatik, den-denek armiarma gorroto zuten.
Txoria hegan abiatu zen basoan zehar,eta supituki katagorri batek hauxe esan zion:
- Nora zoaz txori txiki?
- Paseatzera noa katagorri jauna -erantzun zion txoriak.
- Kontuz ibili, armiarma hemen inguruan dabil eta -abisatu zion katagorriak.
- Eskerrik asko,  kontuan izango dut, agur!
 



Eta txoriak hegan egiten jarraitu zuen. Bat-batean, armiarma-sare batean trabatu zen gure txoritxoa. Armiarmak txoria ikusi zuen bere sarean  eta hurbildu egin zen esanez:
- Hara hara, janari goxoa harrapatu diat gaur!
- Mesedez, aska nazazu armiarma jauna -esan zion txoriak beldurrez.
- Gaur harrapatu dudan lehenengo gauza zara eta gose handia dut, beraz jango egingo zaitut! -adierazi zion zitalkeriaz armiarmak.
- Begira armiarma jauna askatzen  banauzu janari asko ekarriko dizut eta ez duzu goserik pasako -esan zion txoriak.
Orduan armiarmari bihotza bigundu zitzaion eta amore eman zuen:
-         Ongi da, askatu egingo zaitut pena ematen didazulako, baina ez ahaztu egunero janaria ekartzeaz.
Eta handik aurrera basoko animalia guztiak bakean eta lasai bizi izan ziren beti.

Denok dugu ahalmena bestei laguntzeko.

Neil Baltasar, Eric Sanchez eta Iosu Iruretagoiena.



AZERIA ETA DORTOKA


      Udaberria zen. Basoa isilik zegoen, animalia guztiak oraindik lo zeudelako. Dortoka esnatu zenean, bere gordelekutik irten zen, basoan zehar bueltatxo bat ematera. Dortoka paseoan zebilela, azeriarekin egin zuen topo, eta honek esan zion:

 - Egun on dortoka jauna.
- Egun on! -erantzun zuen dortokak.
- Zer zabiltza hemen, goizeko ordu hauetan?
- Goizeko bueltatxoa ematen.
- Badakizu nire lurretan zabiltzala?-esan zuen azeriak.
Dortokak serio erantzun zion azeriari:
- Hau ez da zurea bakarrik! Denona da!
- Azeri bati ez zaio  horrela hitz egiten, eta gutxiago niri!
-Berdin zait azeri bat zaren ala ez! Nik eta besteok nahi duguna egingo dugu, hauek ez dira zure lurrak, denonak baizik.   


- Begira, apustu egingo dugu gure artean, eta irabazten duenak lurrekin geratuko da.
- Ongi da, baina nork erabakiko du zer apustu izango den?
- Animaliek. Bihar arratsaldeko lauretan hemen nahi zaitut.

      

Dortoka, gau guztia entrenatzen ibili zen, eta azeria, irabaziko zuelakoan, arpa jotzen ibili zen.
      Ordua iritsi zenean, inguruko animalia guztiak zelai hartan bildu ziren.
      Untxi bat izan zen irteera eman zuena. Proba horrela zen:
    Lehenik, zulo txiki baten barrutik pasa eta zuhaitz batera igo behar zuten; gero, korrika dortokaren gordelekuraino joan behar zuten eta ondoren ibaia zeharkatu igerian eta azkenik, helmugara heldu behar zuten korrika. Amaierara lehendabizikoa iristen zenak irabaziko zuen.


      Proba hasi zen. Azeria lehena iritsi zen zulora baina ezin izan zuen pasa. Dortoka oso erraz pasa zen zulotik eta azeriari bultza eta zuhaitza igo zuen. Azeriak, oraindik zulo barruan segitzen zuen. Dortoka ibaira iristen ari zenean, azeria zuhaitzean ikusi zuen, eta korrika hasi zen igerian. Azeria iritsi zen ibaira, baina ez zekien igerian eta uretara bota zenean, ez zen mugitzen, eta geldi-geldi geratu zen ibai erdian. Dortoka helmugara iristen ari zenean, azeria ibaitik ateratzen ari zen eta korrika hasi zen, baina, alferrik, dortoka lehenago iritsi zen helmugara.

      Dortokak, sorpresa ederra hartu zuen eta … bitartean azeria builaka esaten ari zen:
-Tranpati halakoa!!! Ikusiko duzu!! Ez ahaztu nitaz!


      Eta horrela, azeria betirako joan zen baso hartatik.
     Bitartean, basoan, festa eder batekin ospatu zuten dortokaren garaipena eta handik aurrera poz-pozik bizi izan ziren.

              INDARTSUENA  EZ DA BETI IRABAZLEA.

NAIA, AMAIA, MAIDER.
   


ARTALDEKO KIDE BERRIAK

Udaberria bukatzear zegoen eta bi ardi batu ziren gaztainondo baserriko artaldera. Ardi guztiek ez ikusiarena egin zuten, baina beltz bat, kide berriak ezagutzeko asmoz, beraiengana hurbildu zen.      




Egunak joan, egunak etorri, hiru ardiak lagunak egin ziren, eta batera ibiltzen hasi ziren. Hasieran gauzak ondo zihoazen baina bi aste igaro ondoren, ardi beltza lagunak zirikatzen hasi zen era guztietako txantxak eginez: ilea lokatzez zikintzen, gauetan belarra sudurretik sartzen…

Ardiek hasieran txantxak jasaten zituzten kexatu gabe, ardi beltzak txantxak egiteari laister utziko ziola uste baitzuten, baina honek txantxak egiten jarraitu zuen eta bi ardiak nazkatzen hasi ziren.



Egun eguzkitsu batean, bi ardiak ibaira joan ziren ura edateko asmoz, eta halako batean:

- Plast, plast! -ura bota zien ardi beltzak.
- Zergatik egin duzu hori? -galdetu zion ardi zurietako batek.
- Aurpegia zikina zenutenez ur pixka bat botatzea erabaki dut -erantzun zion ardi beltzak patxadaz.
- Hara! Zer nolako kasualitatea, biak aurpegi zikinarekin aurkitu gaituzu! -erantzun zuen ardi zuri batek.
          - Ba bai! Kasualitate handia, baina hala zeneukaten!
 - Azken aldia izan dadila! Bestela zurekin haserretuko gara! -erantzun zuten bi ardiek aldi berean


Ardi beltzak ez zituenez lagunak galdu nahi, lagunekin zintzo portatzen hasi zen, hau da, gaiztakeriarekin egin gabe. Hiru lagunak pozik ibili ziren denboraldi batez inongo arazorik gabe, ardi beltza aspertu zen arte. Orduan ardi beltzari, berriro ere, txantxak egiteko gogoa sartu zitzaion. Gogo horri eusten saiatu zen  baina  ezin izan zuen eta bi ardiek dena barkatzen ziotenez, "jolasean" hasi zen.


            Horrela, gau batean baserritik guraizeak hartu eta bi ardi zuriei ilea moztu zien. Hurrengo goizean ardi zuri parea esnatu zenean, artalde osoa beraiei barrez ari zela  konturatu ziren. Batak besteari begiratu eta ilerik gabe zeudela konturatu zirenean ardi beltza izan zela  ohartu ziren eta harekin haserretu ziren. Ardi beltza bakarrik geratu zen berriro.




         Lagunak izan nahi baditugu, ongi zaindu behar ditugu.


Lide, Eider, Naiara





martes, 29 de enero de 2013

EUSKAL HERRIKO INAUTERIAK

Atal berri honetan umorez eta animoz hasteko, zer hobeto inauteriei buruzko lantxo batzuk prestatu eta ezagutaraztea ematera baino.

Tolosako inauteriak gainean ditugu, eta zalantzarik gabe, guretzat horiek dira munduko inauteri onenak baina Euskal Herrian badira, modu desberdinean ospaten diren inauteriak ere. Ea denon artean pixka bat ezagutzen ditugun.

Taldeka bildurik, inauteri bat aukeratu eta lantxo bat prestatuko duzue gelakideen aurrean aurkezteko eta lan txukuna eginez gero, blog honetan zintzilikatzeko.


TALDEKAKO LANA

Ø     Aukeratu Inauteria
o       Lantzekoa
o       Zalduondokoa
o       Ituren eta Zubietakoa
o       Donostiako Iñude eta Artzaiak
o       Mundakakoa
o       Zuberoakoa
o       Lesakakoa
o       Leitzakoa
o       Lizartzakoa
o       …………
Ø     Informazioa bilatu
o       Erabili.com
o       Dantzan.com
o       Wikipedia
o       ….
Ø     Atal desberdinetan banatu
o       Lekua eta eguna(k)
o       Pertsonaiak:
§        Zeintzuk dira
§        Jazkera
§        Ezaugarriak
§        Zer egiten dute festan
o       Festaren mamia, nola ospatzen da, zein da e